Ας υποθέσουμε ότι έγραψα ένα ποίημα και σου το απαγγέλλω, και ως αποτέλεσμα εσύ το απομνημονεύεις! Στην πραγματικότητα τώρα υπάρχει ένα αντίγραφο του ποιήματος που είναι αποθηκευμένο στον εγκέφαλό σου.
Σε ποιον ανήκει αυτό το αντίγραφο ;
Η μόνη απάντηση είναι, σε εσένα! Είσαι το άτομο. Έχεις την κατοχή του μυαλού σου και του περιεχομένου του. Αν ανήκε σε εμένα το αντίγραφο στο μυαλό σου, τότε θα ήταν σα να ήθελα να είμαι ιδιοκτήτης ενός μέρος αυτού, κάτι το οποίο θα οδεύσει σε μερική σκλαβιά – η οποία είναι ηθικά απαράδεκτη.
Τώρα, εκτός από την ιδιοκτησία* του εγκεφάλου σου και του ποιήματος που αποθηκεύτηκε στο εσωτερικό του, μπορεί επίσης να έχεις και ένα στυλό και λίγο χαρτί. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις το στυλό για να μεταγράψεις στο χαρτί το ποίημα που είναι αποθηκευμένο στο κεφάλι σου. Τώρα υπάρχουν δύο αντίγραφα του ποιήματος στην κατοχή σου: ένα στον εγκέφαλό σου και ένα πάνω στο χαρτί.
Ποιος κατέχει το δεύτερο αντίγραφο;
Για άλλη μια φορά, εσύ. Εσύ δημιούργησες το δεύτερο αντίγραφο χρησιμοποιώντας τίποτα παρά μόνο παράγοντες που σου ανήκουν: το χαρτί, το στυλό και το μυαλό σου (με τους νευρώνες που κατέγραψαν το πρώτο αντίγραφο του ποιήματος μου). Αυτό το δεύτερο αντίγραφο είναι δικό σου – για να το κρατήσεις, να το κάψεις ή να το μεταφέρεις.
Ναι, να το μεταφέρεις. Αν δώσεις ή πουλήσεις το δικό σου αντίγραφο σε κάποιον άλλο, ή αν χρησιμοποιείς το δικό σου αντίγραφο για να κάνεις ένα νέο αντίγραφο για να δώσεις ή να πουλήσεις σε κάποιον άλλο, ή αν επιτρέψεις σε άλλους να χρησιμοποιήσουν το δικό σου αντίγραφο για να κάνουν νέα αντίγραφα, κάνεις μια χρήση της παραγωγής σου. Δεν παραβιάζεις κανένα δικαίωμα.
«Αλλά, διαμαρτύρομαι, αυτό είναι το ποίημα μου που πουλάς!»
Όχι, δεν είναι. Δεν πουλάς κάποια συγκεκριμένα αντίγραφα του ποιήματος που βρίσκονται στην κατοχή μου – σε αυτά εξακολουθώ να έχω τον έλεγχο και την πρόσβαση εγώ, για να τα διαχειριστώ όπως θέλω. Ούτε πουλάς το αφηρημένο αντικείμενο** του οποίου όλα αυτά τα αντίγραφα είναι περιπτώσεις του. Δεν μπορείς να πουλήσεις ένα αφηρημένο αντικείμενο. Τα αφηρημένα αντικείμενα δεν μπορούν να μεταφερθούν. Και σίγουρα δεν είναι σπάνιων πόρων. Ένα άτομο δεν χάνει την πρόσβαση στο αφηρημένο αντικείμενο μόνο και μόνο επειδή και κάποιος άλλος έχει αποκτήσει πρόσβαση. Το μόνο που πουλάς είναι αντίγραφα του ποιήματος σου, που είναι δικά σου να τα κάνεις ότι θες.
«Αλλά, διαμαρτύρομαι για μια ακόμη φορά, εγώ δημιούργησα αυτό το αφηρημένο αντικείμενο. Αυτό το καθιστά ιδιοκτησία μου!»
Λοιπόν, τι σημαίνει να σου ανήκει ένα αφηρημένο αντικείμενο: Ένα πράγμα που μπορεί να σημαίνει είναι ότι έχω στην κατοχή μου και όλες τις περιπτώσεις αυτού του αφηρημένου αντικειμένου. Άρα, εάν κατέχω ένα αφηρημένο αντικείμενο σημαίνει ότι κατέχω το σύνολο των περιπτώσεων, τότε αυτό σημαίνει ότι έχω στην ιδιοκτησία και το αντίγραφο του ποιήματος στον εγκέφαλό σου. Σε αυτή την περίπτωση, η πνευματική ιδιοκτησία είναι μια μορφή δουλείας. Αν η δουλεία είναι παράνομη, τότε είναι και η πνευματική ιδιοκτησία.
Θεωρώ λοιπόν πως δεν υπάρχουν πνευματικά δικαιώματα.
Όταν σου δίνω μια ιδέα, δε χάνω τίποτα. Μπορώ ακόμα να χρησιμοποιήσω την ιδέα όπως επιθυμώ, επιπλέον η ίδια πληροφορία μπορεί να αναπτυχθεί ανεξάρτητα. Η ίδια η επιβολή των πνευματικών δικαιωμάτων διακινδυνεύει την ελεύθερη έκφραση, εμποδίζοντας με διάφορους τρόπους τη φυσική ροή των ιδεών και σκέψεων μεταξύ των ατόμων και των ομάδων. Ο μόνος λόγος που υπάρχει είναι για να βγάζουν λεφτά οι κοπρίτες των πολυεθνικών -που μόνο χαζοί δεν είναι- πάνω στο σβέρκο του “κάνω τέχνη”, με τον ίδιο να κουβαλάει την ιδεοληψία του μεγάλου καλλιτέχνη της σύλληψης της ιδέας.
Αρχίδια φίλε μου, η αντί τέχνη είναι ο μόνος τρόπος για να ξεκολλήσεις, με τον αυτόν τον όρο λοιπόν καταργείς το υπάρχον και το αναδημιουργείς σε κάτι καλύτερο, και πάντα θα είναι καλύτερο γιατί ακόμη και αυτό είναι υποκειμενικό. Γροθιά στο στομάχι να είναι τα έργα σου που θα βγουν από τα έργα άλλου.
*Η ιδιοκτησία είναι κλοπή.
Πιέρ Προυντόν
**Εάν η δημιουργικότητα είναι ο τομέας, τα πνευματικά δικαιώματα είναι ο φράκτης.
John Oswald